Met net geen 300 Coronagevallen lijkt Cambodja tot dusver erin te slagen de spreiding van COVID-19 in te dijken. Helaas behoedt dit succes de Cambodjanen niet voor de economische storm die in het kielzog van de beschermingsmaatregelen tegen het virus de kop is opgestoken. Incofin cvso ziet de economische moeilijkheden als signaal om hun rol als impactinvesteerder te spelen en komt nu over de brug met een resem leningsovereenkomsten voor hun microfinancieringspartners in Cambodja.

Vuthy Chea, Deputy Regional Manager Azië voor Incofin IM, beaamt dat de timing niet toevallig is: “Incofin is al jaren actief in Cambodja en heeft er duurzame partnerschappen weten op te bouwen met belangrijke instellingen. Gezien de impact van de crisis op de Cambodjaan besloten we een versnelling hoger te schakelen. We versterken de liquiditeitspositie van onze microfinancieringspartners waardoor zij op hun beurt de mogelijkheid hebben om de nodige flexibiliteit aan de dag te brengen voor de vele Cambodjanen die plots in moeilijkheden raken om hun lening terug te betalen. Veel van mijn landgenoten hebben hun inkomen minstens gedeeltelijk zien wegvallen door de gevolgen van de Coronacrisis.”

Vuthy Chea wijst erop dat niet elke sector even hard werd geraakt: “We merken een minder grote impact op de landbouwsector. Veel Cambodjanen die voor de crisis naar de steden waren verhuisd zijn nu teruggekeerd naar hun geboortedorpje op het platteland waar er minder maatregelen van kracht zijn en er daar dus een instroom aan werkkracht plaatsvindt. Het lijkt slechts een kwestie van tijd vooraleer de terugkomers uit de stad iets om handen krijgen in hun geboortedorp.

Een sector die wel moeilijkheden kent is die van textiel, kledij en schoeisel. De sector was niet geheel onvoorbereid op een terugslag. De Europese Commissie had in februari beslist om de verlaagde importtarieven af te schaffen en dus goederen vanuit Cambodja duurder te maken voor de Europese consument. De sector was rekening houdende met een lagere vraag vanuit Europa en de VS bezig met het herorganiseren van de bevoorradingsketen. Voor de ruwe grondstoffen is Cambodja grotendeels aangewezen op China en die aanvoerlijn werd al sinds het begin van 2020  zwaar verstoord door Corona. Textielfabrieken moesten sluiten en er zijn ongeveer 150.000 jobs verdwenen in de sector.

Een andere sector die het hard te verduren heeft is toerisme. Terwijl Cambodja in 2019 meer  dan 6,5 miljoen buitenlandse bezoekers mocht ontvangen, hebben de reisbeperkingen een ineenstorting van de toerismesector teweeg gebracht: populaire trekpleisters zoals Siem Reap en het nabijgelegen Angkor Wat tempelcomplex zijn in de eerste jaarhelft van 2020 nagenoeg leeg gebleven.

De hardste klappen vallen dus net in die sectoren waarop de Cambodjaanse economie stoelt. Volgens cijfers van de Wereldbank zorgen deze twee sectoren samen met de ook zwaar gehavende transportsector voor bijna 40% van alle arbeidsplaatsen en zijn ze verantwoordelijk voor 70% van de economische groei.  We zien een economische vertraging en een spillover effect naar andere takken zoals de financiële sector.

Impact van Covid-19 op de Cambodjaanse microfinancieringssector

“Twijfel dat onze sector is geïmpacteerd is er niet”, laat Kea Borann ons weten. Hij is CEO van AMK en voorzitter van de Cambodjaanse Microfinancieringsassociatie (CMA). “Ik verwacht dat de groei die onze sector de voorbije jaren heeft gekend zal afnemen en mogelijks worden we geconfronteerd met een kleine terugval. We zullen de gevolgen wellicht nog tot in 2021 voelen; mensen hebben tijd nodig om deze crisis te verteren. Wij zien vooral dat we nodig zijn op het platteland en bij kleine handelszaken en ondernemers opdat zij op hun beurt tegemoet kunnen komen aan de lokale behoeftes van de bevolking. 60% van de bevolking in Cambodja werkt in kleine boerderijen. Zo heeft de gemiddelde rijstboer zo’n 800 dollar nodig om zich voor te bereiden op het plantseizoen.”

De kredietuitbetalingen die Incofin nu doet aan haar partners in Cambodja zijn dus welgekomen nu ook hun activiteiten tijdelijk onder druk staan. Tegelijkertijd  ziet de sector de vraag naar microfinanciering in de nabije toekomst stijgen. Sok Voeun, CEO van LOLC, getuigt hierover: “We zien opnieuw meer beweging, maar de kredietvraag heeft stilgelegen door de terugloop van de activiteiten van onze klanten, minder inkomen en een voorzichtigere houding van onze kant.”

Hoopgevende signalen

Vuthy Chea wijst op de weerbaarheid bij de bevolking en is blij met de steun van investeerders voor de microfinancieringssector. “Cambodja is een land waar een aanpak van samenwerking goed werkt, mede dankzij het leiderschap van de sectorassociatie en de centrale bank. In de hele microfinancieringssector hebben 190.000 klanten gevraagd om hun krediet te herzien en 90% van de aanvragen werd goedgekeurd. Dit komt neer op een totale waarde van 740 miljoen euro herziene leningen. Zolang de wereld er rooskleurig uitziet, is het makkelijk om microfinancieringsinstellingen te financieren. Het is in turbulente tijden als deze dat je toewijding en je relatie met de partner waarin je investeert op de proef worden gesteld. We hechten meer aandacht aan de nood bij onze partners tot het herstructureren van leningen en coördineren we met andere kredietverleners in de regio. Ondanks de economische impact is het financieren van steun om ondernemingen nieuw leven in te blazen of voort te zetten van cruciaal belang.

Een shift van informele leningen naar beter beschermde formele kredietbronnen

Microfinanciering heeft haar nut in Cambodja als sector ook al in het verleden aangetoond, met name in haar bijdrage tot de spectaculaire socio-economische heropbouw na de bloederige burgeroorlog in de jaren 1970-1980. Microleningen waren een belangrijk puzzelstuk in dit succes.

Vuthy Chea: “We zien ook de laatste jaren dat het verlenen van klein krediet op een verantwoordelijke manier een belangrijke factor is met oog op meer bescherming en welvaart voor de kleine ondernemer en zijn of haar familie in Cambodja. Vooral die op het platteland, voor wie toegang tot reguliere banken niet vanzelfsprekend is en wat financiering betreft afhangen van informele bronnen, zoals soms gewetenloze woekeraars. Informele leningen brengen hogere interesten met zich mee en bieden minder bescherming voor degene die leent.”

“Mensen die beter zjin geïnformeerd kunnen zichzelf beter beschermen voor malafide woekeraars en nemen betere kredietbeslissingen.” – Vuthy Chea, Deputy Regional Manager Asia for Incofin IM

Een evolutie die ook de Wereldbank onderkent in een rapport uit 2019; ze heeft berekend dat het aantal huishoudens dat leent bij een formele bron zoals een bank of microfinancieringsinstelling is gestegen van 8% in 2004 naar 30% in 2017, terwijl het aantal dat afhankelijk blijft van informele kredietverlening is gedaald van 32% naar minder dan 6% over dezelfde periode. Het totaal aantal huishoudens dat een lening is aangegaan is daarbij niet significant veranderd. Microfinanciering heeft woekeraars uit de markt weten te duwen in Cambodja en een omslag in de hand gewerkt van informele naar formele kredietbronnen, vooral bij de armere gezinnen.

Dit neemt niet weg dat sommige families, vaak door malafide spelers op de markt, toch nog in overdreven schuldenlast werden getrokken waarbij ze hun grond en eigendom dreigden te verliezen. Daarom dat onder toezicht van de CMA en de Nationale Bank van Cambodja (NBC) samenwerking werd opgezet tussen de lokale en de internationale gemeenschap om betere regulering rond kredietverlening uit te werken.

Vuthy Chea onderstreept dat men alert dient te blijven: “We erkennen dat microfinanciering een eerder mature sector is in Cambodja en dat het reeds bestaande risico van gezinnen die te veel schulden maken, nu is gestegen door de crisis. Maar we geloven in de regels van ons eigen investeringsproces en de voorzichtige en verantwoorde aanpak van onze partnerinstellingen. Incofin heeft zich opgeworpen als pionier door het opstellen van belangrijke richtlijnen met het oog op het beschermen van verantwoordelijke kredieten. Aan dit project wordt momenteel een vervolg gebreid. De resultaten hiervan mogen we tegen het einde van dit jaar verwachten.”

“Een ander belangrijk aspect is de financiële geletterdheid van de mensen die een lening aangaan. Mensen die beter zijn geïnformeerd kunnen zich beter beschermen voor woekeraars en nemen betere kredietbeslissingen.” De kredietverleners in Cambodja waarmee Incofin samenwerkt zijn zich bewust van het belang van educatie en investeren daarom in opleidingen en andere leervormen om de financiële kennis van hun klanten op te krikken. Dinn Dos, CEO van Amret vertelt: “Amret heeft de laatste twee jaar opleidingen ingericht rond financiële educatie waar zo’n 4.000 mensen aan deel hebben genomen. Deze opleidingen behandelden onderwerpen als het opmaken van een budget, een aantal basisbegrippen en praktijken rond boekhouden, over hoe je je persoonlijke uitgaven onderscheidt van je professionele uitgaven. We hebben ons opleidingsprogramma moeten staken door de epidemie, maar binnenkort starten we opnieuw op met kleinere groepen.”

Een ander voorbeeld is te vinden bij LOLC die net een serie van didactische radioprogramma’s “Ideeën voor groei” hebben afgesloten. Ook Amret is sinds 2015 bezig met financiële educatie en start met een nieuw project rond budgettering en sparen. De NBC heeft in het verleden ook al verschillende campagnes rond financiële geletterdheid opgestart waarbij de laatste zich vooral richtte op vrouwen met een onderneming.

Terwijl in het verleden er momenten waren waarbij Incofin haar investeringen in Cambodja heeft teruggeschroefd, gelooft Dina Pons, Co-Regionaal Directeur van Azië en partner bij Incofin dat microfinanciering de Cambodjaan zal helpen om te herstellen van de economische schade aangericht door Covid-19. “In het verleden waren we voorzichtig om niet teveel liquiditeit in de markt te pompen en besloten we dus om onze blootstelling in Cambodja terug te schroeven. Vandaag weten we dat er een aantal organisaties zijn die op een verantwoorde manier krediet kunnen verlenen en die door de pandemie moeilijkere tijden beleven. We willen hen bijstaan in deze storm zodat ze de eindklant – de gewone Cambodjaan – genoeg tijd om te ademen en nieuwe financiering kunnen geven om hun economische activiteit herop te starten en opnieuw vooruit te gaan.”

About LOLC 

LOLC (Cambodia) Plc. (“LOLC”) is a rapidly growing, regulated microfinance institution with a focus on serving entrepreneurs and families at the base of the socio-economic pyramid with the economic opportunities to transform the quality of their lives. LOLC was established by Catholic Relief Services in 1994 to enable rural women to gain access to financial services that they could use to finance their microenterprises. In 1999, LOLC was the first regulated microfinance institution in Cambodia.  

www.lolc.com.kh 

About Amret 

Amret is a leading micro-finance institution and one of the top 10 financial institutions in Cambodia. It is a full subsidiary of the Advans group and has earned a respected national and international reputation as a responsible and innovative institution. Throughout its evolution, Amret has remained true to its mission – to provide underserved clients with financial services tailored to their needs.  

To support Cambodian entrepreneurship Amret has developed a suite of financial services, including flexible and easily accessible loans for farmers as well as for medium loans for micro, small and medium enterprises. Moreover, Amret is offering a full suite of deposit, saving, payment, and transfer services for rural and urban households and enterprises to manage their budget and realize their projects all over Cambodia. All these services are delivered in our branches and via several digital channels with the outmost professionalism and with a particular emphasis on high quality customer service and personal relationship.  

www.amret.com.kh/ 

About AMK 

AMK is a leading microfinance institution in terms of outreach and customers served. As of 31 December 2019, AMK has a coverage of 90% of total villages across Cambodia with a total of client accounts of over 912,000 with a loan portfolio of over USD 326 million, and deposits of nearly USD 178 million.  

AMK’s mission is to help large numbers of poor people to improve their livelihood options through the delivery of appropriate and viable microfinance services. 

www.amkcambodia.com